Cultural heritage of dissolved monasteries on the territory of
former Poland and Silesia in the 18th and 19th century: fate, significance and cataloguing

• Parafia Rzymskokatolicka pw. Najświętszej Maryi Panny i św. Tomasza Kantuaryjskiego (Opactwo cystersów), ul. Opacka 13, 97-330, Sulejów, Polska/[III] Rzeczpospolita Polska, tel.: (48) 44 61 62 584, email: cystersi@sulejow.pl

W czasie konfederacji barskiej klasztor poniósł liczne szkody, a w 1790 r. olbrzymi pożar objął zarówno kościół, jak i zabudowania klasztorne. W roku 1772 opactwo zamieszkiwało dwudziestu dziewięciu zakonników, a pod jego opieką znajdowały się cztery kościoły parafialne w: Sulejowie, Bałdrzychowie, Łaszowie i Mogielnicy. W następnych latach liczba zakonników wyraźnie spadła, gdyż w 1808 i 1818 r., czyli tuż przed kasatą, było ich tam piętnastu. W roku 1793 klasztor i miasteczko zajęli pruscy huzarzy, a w roku 1795 (po trzecim rozbiorze) miasto znalazło się po pruskiej stronie granicy, klasztor zaś przejęli Austriacy. W roku 1819 władze carskie położyły kres istnieniu w Sulejowie klasztoru Cystersów dokonując jego kasaty. Mienie poklasztorne przejął rząd Królestwa Polskiego. Biblioteka klasztorna liczyła 2312 książek, w tym dzieła teologiczne i liturgiczne. Kościół w Sulejowie (konwentualny) przeznaczono na parafię i oddano duchowieństwu diecezjalnemu. W roku 1823 przebywało tam jeszcze dwóch cystersów. Kolejny pożar kościoła i klasztoru nastąpił w 1847 r., a odbudowano je w latach 1852-1861. W 1860 r. w murach klasztornych umieszczono ochronkę dla dzieci. W czasie działań wojennych w roku 1914 zabudowania klasztorne uległy drobnym uszkodzeniom, a w 1923 r. po raz kolejny ofiarą pożaru padł kościół. W latach 1923-1925 prowadzono więc prace konserwatorskie. Pewne szkody spowodowały też działania wojenne podczas drugiej wojny światowej, stąd w latach 1946-1950 po raz kolejny prowadzono prace konserwatorskie. Przez cały ten czas obiekt należał do duchowieństwa diecezjalnego. W ostatnich latach kościół i obiekty klasztorne zwrócono cystersom (od 1986 rezydencja) i obecnie znajduje się tam przeorat zwykły obsadzony przez cystersów z Wąchocka. Od 1986 r. w Sulejowie ponownie przebywają cystersi. Kościół i klasztor zostały im zwrócone po 167 latach. Obecnie znajduje się tutaj przeorat zwykły, obsadzony przez cystersów z Wąchocka.

• • Kind: zrealizowana
  • Date of actual dissolution: 17.04.1819 r.