Introduced: 04.12.2012 10:27 | Last update: 17.04.2016 19:17 | Author of description: Marek Derwich
-
Foundation / translocation / change of rule / takeover
14.09.1774 r. -
Dissolution executed
Data faktycznej kasaty: 1845 r.
Name
Main town / village: Drohiczyn
Other name(s): lit. Drohičinas, biał. Драгічын [pol. Drahiczyn, ang. Drahichyn], ros. Дрохичин [pol. Drochiczin, ang. Drokhichin], ukr. Дорогичин [pol. Dorohyczyn, ang. Dorohychyn]
Location
- Kościelna 10, 17-312, Drohiczyn, Polska/[III] Rzeczpospolita Polska, woj. podlaskie, pow. siemiatycki
Additional location information: gmina Drohiczyn
Condition
Condition: zachowany
Existing buildings: po gruntownym remoncie, ob. Kuria Diecezjalna i Wyższe Seminarium Duchowne
Religious order
Name of the order: Pijarzy
Full Polish name of the congregation: Zakon Kleryków Regularnych Ubogich Matki Bożej Szkół Pobożnych
Full Latin name of the congregation: Ordo Clericorum Regularium Pauperum Matris Dei Scholarum Piarum
Short Latin name: SchP; SP
Rite: rzymskokatolicki (katolicki)
Type of congregation: Active
Kind of congregation: męskie, kleryckie
Beginnings
Date of foundation / translocation / change of rule / takeover: 14.09.1774 r.
Dnia 14 września 1774 r. Komisja Edukacji Narodowej przekazała kolegium pojezuickie księżom pijarom. Rok później Sejm Rzeczypospolitej przyjął uchwałę o przekazaniu pijarom parafii drohickiej i całego beneficjum. Ale to postanowienie zostało wykonane dopiero po 2 października 1791 roku. EK
Entity at the time of the dissolution
Legal status: samodzielny
Type of independent entity: kolegium
Church dedication: Trójca Święta
Dzieje
- Description:
"1832 r., gdy decyzją władz carskich nowicjat został zamknięty, a prawo do prowadzenia szkoły odebrane. Pijarska szkoła funkcjonowała od tej pory jako powiatowa, początkowo pięcio-, a następnie od 1865 r. trzyklasowa" (J. Maroszek, Rola kulturalna Drohiczyna w ciągu dziejów, [w:] A. Dobroński, A. Izydorczyk (red.), Drohiczyn. Dzieje miasta na tle dziejów regionu (do 1950 r.), Białystok 1979, s. 86.)
Nationality and ecclesiastical affiliation at the time of dissolution
Country: Rosja/Carstwo Rosyjskie, Cesarstwo Rosyjskie
Historical region: Podlasie
Archbishopric: mohylewskie
Diocese: mohylewska
Dissolution
-
- Kind: zrealizowana
- Date of actual dissolution: 1845 r.
- Description:
Klasztor pijarów został skasowany w 1845 r.[1]
Po kasacie kościół Trójcy Św. jako jedyny w Drohiczynie nie został zamknięty i przez cały okres zaborów pełnił swą pierwotną funkcję. Zniszczenia które dotknęły go dopiero w czasie II wojny światowej, były bardzo dotkliwe. W latach 1939–1940 żołnierze radzieccy całkowicie zdewastowali kościół, paląc m.in. drewniane ołtarze i niszcząc wyposażenie. Po zajęciu w 1941 r. przez Niemców urządzona w nim została strzelnica.
W okresie powojennym do Drohiczyna przeniosły się władze diecezji pińskiej (Drohiczyn w okresie międzywojennym był jej częścią). W 1950 r. w zabudowaniach poklasztornych ulokowana została Kuria Diecezjalna, a w 1957 r. w dawnym kolegium umieszczone zostało Wyższe Seminarium Duchowne. W 1991 r. oficjalnie powołana do życia została diecezja drohiczyńska, a kościół Trójcy Św. został tym samym podniesiony do rangi katedry[2]. W latach 1993-1994 do klasztoru dobudowane zostało nowe skrzydło zachodnie postawione na fundamentach pierwotnego, rozebranego w 1885 r.
Większość oryginalnego wyposażenia kościoła jezuitów uległa zniszczeniu. Ocalała jedynie niewielka część mobiliów, które żołnierze radzieccy pozwolili wynieść przed podpaleniem kościoła (ówczesny proboszcz dostał godzinę na zabranie rzeczy). Wśród najcenniejszych zachowanych należy wspomnieć późnorenesansową chrzcielnicę z początku XVII w., polichromowaną płaskorzeźbę z przedstawieniem Ostatniej Wieczerzy, dawniej stanowiącą część tronu eucharystycznego z późnobarokowego tabernakulum z 1747 r., a obecnie stanowiącą część ołtarza głównego (il. 8), czy późnogotycki krucyfiks z przełomu XVI/XVII w. (il. 9). Ponadto zachował się szereg zabytkowych obrazów m.in. maniersytyczne Zwiastowanie NMP z 1 ćw. XVII w. oraz barokowe datowane na koniec I ćw. XVIII w. wizerunki Franciszka Borgii, Wizji św. Stanisława Kostki, św. Kazimierza, czy św. Józefa Kalasantego[3].
[1] L. Pawlata, Budowle sakralne Drohiczyna w świetle źródeł archeologicznych i historycznych, „Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego”, 17, 2011, s. 77.
[2] ks. Z. Rostkowski, Drohiczyn- Parafia Trójcy Przenajświętszej. Rys historyczny http://drohiczynska.pl/ drohiczyn-parafia-trojcy-przenajswietszej/ [dostęp z dnia 5 października 2015 r.]
[3] M. Kałamajska- Saeed (oprac.), I. Galicka, H. Sygietyńska (wstępna inwentaryzacja), Siemiatycze, Drohiczyn, s. 11-12.
Map
Location: exact
Geolocation: 52.3945 22.6549 (hide map)
Sources of studies (including bibliography)
- Stępniewska Alicja, Drohiczyn [w:] Encyklopedia katolicka, t. 4: Docent - Ezzo, Lublin, 1983, kol. 224