Cultural heritage of dissolved monasteries on the territory of
former Poland and Silesia in the 18th and 19th century: fate, significance and cataloguing

Klasztor pijarów został skasowany w 1845 r.[1]

Po kasacie kościół Trójcy Św. jako jedyny w Drohiczynie nie został zamknięty i przez cały okres zaborów pełnił swą pierwotną funkcję. Zniszczenia które dotknęły go dopiero w czasie II wojny światowej, były bardzo dotkliwe. W latach 1939–1940 żołnierze radzieccy całkowicie zdewastowali kościół, paląc m.in. drewniane ołtarze i niszcząc wyposażenie. Po zajęciu w 1941 r. przez Niemców urządzona w nim została strzelnica.

W okresie powojennym do Drohiczyna przeniosły się władze diecezji pińskiej (Drohiczyn w okresie międzywojennym był jej częścią). W 1950 r. w zabudowaniach poklasztornych ulokowana została Kuria Diecezjalna, a w 1957 r. w dawnym kolegium umieszczone zostało Wyższe Seminarium Duchowne. W 1991 r. oficjalnie powołana do życia została diecezja drohiczyńska, a kościół Trójcy Św. został tym samym podniesiony do rangi katedry[2].  W latach 1993-1994 do klasztoru dobudowane zostało nowe skrzydło zachodnie postawione na fundamentach pierwotnego, rozebranego w 1885 r.

Większość oryginalnego wyposażenia kościoła jezuitów uległa zniszczeniu. Ocalała jedynie niewielka część mobiliów, które żołnierze radzieccy pozwolili wynieść przed podpaleniem kościoła (ówczesny proboszcz dostał godzinę na zabranie rzeczy). Wśród najcenniejszych zachowanych należy wspomnieć późnorenesansową chrzcielnicę z początku XVII w., polichromowaną płaskorzeźbę z przedstawieniem Ostatniej Wieczerzy, dawniej stanowiącą część tronu eucharystycznego z późnobarokowego tabernakulum z 1747 r., a obecnie stanowiącą część ołtarza głównego (il. 8), czy późnogotycki krucyfiks z przełomu XVI/XVII w. (il. 9). Ponadto zachował się szereg zabytkowych obrazów m.in. maniersytyczne Zwiastowanie NMP z 1 ćw. XVII w. oraz barokowe datowane na koniec I ćw. XVIII w. wizerunki Franciszka Borgii, Wizji św. Stanisława Kostki, św. Kazimierza, czy św. Józefa Kalasantego[3].

 

---

[1] L. Pawlata, Budowle sakralne Drohiczyna w świetle źródeł archeologicznych i historycznych, „Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego”, 17, 2011, s. 77.

[2] ks. Z. Rostkowski, Drohiczyn- Parafia Trójcy Przenajświętszej. Rys historyczny http://drohiczynska.pl/ drohiczyn-parafia-trojcy-przenajswietszej/  [dostęp z dnia 5 października 2015 r.]

[3] M. Kałamajska- Saeed (oprac.), I. Galicka, H. Sygietyńska (wstępna inwentaryzacja), Siemiatycze, Drohiczyn, s.  11-12.