Monastery:
Krzyżowcy z czerwoną gwiazdą, Środa Śląska (św. Andrzej ap.) dissolved

Introduced: 28.01.2015 12:28 | Last update: 28.01.2015 12:28 | Author of description: Marek Derwich

Collapse timeline

  • Foundation / translocation / change of rule / takeover

    1494 r.

  • Dissolution

    : first half of the XVI cent.

  • Dissolution executed

    Data faktycznej kasaty: 1810 r.
Expand all sections

Name

Main town / village: Środa Śląska

Location

Address, current nationality and administrative affiliation:

Additional location information: Polska, Środa Śląska, Kolejowa 2, 55-300 Środa Śląska, kościół ob. salezjański

Condition

Condition: ob. nie funkcjonuje

Religious order

Name of the order: Krzyżowcy z czerwoną gwiazdą

Full Polish name of the congregation: Bracia Szpitalni Najświętszej Panny

Full Latin name of the congregation: Canonici Regulares Sanctissimae Cucis a Stella Rubea

Short Latin name: CRSCr

Rite: rzymskokatolicki (katolicki)

Type of congregation: Active

Kind of congregation: męskie, rycerskie

Beginnings

Date of foundation / translocation / change of rule / takeover: 1494 r.

Description:

Po II wojnie światowej w 1950 r. przybyli do Środy Śląskiej Salezjanie, którzy zajmują się duszpasterstwem do dnia dzisiejszego. W 1985 r. ukończono budowę domu salezjańskiego – plebanię przy ul. Kolejowej. W jej pomieszczeniach mieści się Oratorium ks. Bosko, które zajmuje się wychowaniem dzieci i młodzieży. Dnia 28 czerwca 1993 r. nastąpił podział parafii, w wyniku którego oprócz parafii pw. św. Andrzeja powstała parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego.

Dotychczasowymi proboszczami ze Zgromadzenia Salezjańskiego byli: ks. Stanisław Garecki (1950-1957), ks. Jan Duniec (1957-1966), ks. Franciszek Cyroń (1966-1972), ks. Stanisław Madej (1972-1978), ks. Stanisław Walczak (1978-1984), ks. Antoni Staszewski (1984-1990), ks. Stanisław Mędrala (1990-1996), ks. Stanisław Łobodziec (1996-2002), ks. Edward Postawa (2002-2011).

Od. 1 sierpnia 2011 r. proboszczem parafii p.w. w. Andrzeja Apostoła jest ks. Wiesław Pindel. strona własna)

Entity at the time of the dissolution

Legal status: dependencja

Type of dependency: parafia

Church dedication: św. Andrzej ap.

Nationality and ecclesiastical affiliation at the time of dissolution

Country: Czech Królestwo

Territorial unit: prow. Śląsk

Historical region: Śląsk

Archbishopric: gnieźnieńskie

Diocese: włocławska [kujawska; kujawsko-pomorska]

Dissolution

Kasaty przed 1772
    • : first half of the XVI cent.
    • Description:

      franciszkanie opuścili klasztor, obiekt przejęła rada miejska, w klasztorze powstał szpital dla ubogich

Kasaty 1773-1914
    • Kind: zrealizowana
    • Date of actual dissolution: 1810 r.
    • Description:

      W 1812 r. kościół i budynki poklasztorne franciszkanów przekazano gminie ewangelickiej, której nie było stać na dostosowanie budowli do swoich potrzeb. Świątynia niszczała wykorzystywana jako magazyn i uległa dewastacji. W 1902 r. rozebrano grożące zawaleniem prezbiterium. W latach 1933 – 1935 trwała odbudowa wg projektu Paula Kleina.

      Jest to kościół ceglany, orientowany, trójnawowy, z jedną z dwóch planowanych symetrycznych wież przy prezbiterium, o sklepieniach krzyżowych i kolebkowych. W miejscu dawnego prezbiterium znajduje się półkolista apsyda.

      Po wielu przebudowach do chwili obecnej zachowały się dwa gotyckie portale – północny i zachodni, kaplica przy wieży, a we wnętrzu drewniana, gotycka grupa Ukrzyżowania, maswerki w oknach i część wsporników z XV w. Godna uwagi jest barokowa, drewniana Pieta z 1753 r., jak i ołtarz z 1751 r. (www.szlaki)

Restitution

Restytucje przed 1772
    • Description:

      wracają fraciszkanie;odbudowa kościoła  trwała w latach 1675 – 1727; klasztor nigdy nie odzyskał świetności (www.szlaki)

Map

Location: exact

Geolocation: 51.164759 16.59201 (hide map)

Sources of studies (including bibliography)

  • Żerelik Rościsław, Środa Śląska w średniowieczu, „Śląski Labirynt Krajoznawczy”, 1, 1989, s. 18