Wprowadzono: 18.02.2015 16:40 | Ost. aktualizacja: 17.10.2016 15:30 | Autor opisu: Weronika Wojciech
-
Fundacja / translokacja / zmiana reguły / przejęcie
1664 r.
Nazwa
Główna miejscowość: Kraków
Nazwa inna/e: łac. Cracovia, ang. Cracov, niem. Krakau, lit. Krokuva, ukr. Краків [pol. Krakiw, ang. Krakiv], ros. Краков [pol. Krakow, ang. Krakov]
Lokalizacja
- Kuria Prowincjalna Polskiej Prowincji Zakonu Pijarów, ul. Pijarska 2, 31-015, Kraków, Polska/[III] Rzeczpospolita Polska, woj. małopolskie, m. na pr. pow. Kraków, tel.: (0-12) 422-17-24
Stan zachowania
Stan zachowania: ob. funkcjonuje
Czy obiekt/y istnieje?:
Zgromadzenie
Nazwa zgromadzenia: Pijarzy
Pełna polska nazwa zgromadzenia: Zakon Kleryków Regularnych Ubogich Matki Bożej Szkół Pobożnych
Pełna łacińska nazwa zgromadzenia: Ordo Clericorum Regularium Pauperum Matris Dei Scholarum Piarum
Skrócona nazwa łacińska: SchP; SP
Obrządek: rzymskokatolicki (katolicki)
Typ zgromadzenia: Czynne
Rodzaj zgromadzenia: męskie, kleryckie
Początki
Data fundacji / translokacji / zmiany reguły / przejęcia: 1664 r.
fund. Jana Gorczyńskiego, kolegium "Pod Bażantami" (Taraszkiewicz, s. 32)
wg EK, 11, kol. 71: Fundacja Jerzego Augustyna Lubomirskiego z 1694 r.
wg http://dnidziedzictwa.pl/kosciol-i-klasztor-oo-pijarow-w-krakowie/: "
Pijarzy zostali sprowadzeni do Polski przez króla Władysława IV w 1642 r., a dzięki zezwoleniu Jana Kazimierza dwanaście lat później osiedlili się na krakowskim Kazimierzu. W obrębie krakowskich murów miejskich znajdowało się wiele zakonów, wobec czego zakonnicy mieli duże trudności z uzyskaniem pozwolenia na przeniesienie się z Kazimierza do Krakowa. Jednak dzięki poparciu króla oraz księcia Aleksandra Lubomirskiego w 1679 r. zamieszkali przy ul. św. Jana, w kamienicy zwanej Słowikowską. Obok niej stała zrujnowana kamienica i browar z obszernym placem, które nabył i podarował pijarom Hieronim Lubomirski. Na miejscu tej kamienicy, zwanej Pod Bażanty, oraz browaru zakonnicy wznieśli najpierw dolny kościół, konsekrowany w 1721 r., a potem górny. Uroczyste poświęcenie nastąpiło w 1728 r. Autorem projektu kościoła był pochodzący z Podlasia architekt Kacper Bażanka, wykształcony w rzymskiej Akademii św. Łukasza. Według jego planów powstała trójnawowa bazylika z kaplicami i emporami w nawach bocznych. Wspaniałym dopełnieniem architektury kościoła jest rzeźbiarska i malarska dekoracja wnętrza, wykonana przez artystów z Moraw: Franciszka Ecksteina i Chrystiana Bolę. Wykorzystując zasady perspektywy geometrycznej, sprawili, iż malowana architektura na ścianach kościoła wywołuje złudzenie rzeczywiście istniejącej, a iluzjonistyczne malowidło na sklepieniu daje wrażenie otwartego nieba. Do późnobarokowego wystroju należą też ołtarze ze sztucznego marmuru i stiuku wykonane przez Jakuba Hoffmana oraz obrazy Szymona Czechowicza."
Placówka w chwili fundacji
Status prawny: samodzielny
Charakter domu samodzielnego: kolegium
Wezwanie kościoła: Przemienienie Pańskie
Przynależność państwowa i kościelna w chwili kasaty
Prowincja / Archimandria: Prowincja polska
Mapa
Lokalizacja: dokładna
Geolokalizacja: 50.0650 19.9393 (zwiń mapę)
Źródła opracowań (w tym bibliografia)
- Górniak Marek Robert, Lubomirscy (Hieronim Augustyn), Encyklopedia katolicka, t. 11: Lu An - "Maryawita", Lublin, 2006, kol. 71
- Taraszkiewicz Jacek, Edukacja historyczna w szkolnictwie pijarskim Rzeczypospolitej 1642-1773, Gdańsk, 2011, s. 32