Klasztor:
Franciszkanie obserwanci (bernardyni), Gołańcz (Najśw. Imię Maryi) skasowany

Wprowadzono: 04.12.2012 10:27 | Ost. aktualizacja: 31.05.2016 14:43 | Autor opisu: Marek Derwich

Zwiń oś czasu

  • Kasata zrealizowana

    Data faktycznej kasaty: styczeń 1827
Rozwiń wszystkie sekcje

Nazwa

Główna miejscowość: Gołańcz

Nazwa inna/e: niem. Gollantsch, ros. Голаньч [pol. Gołanʹcz, ang. Golan'ch]

Lokalizacja

Adres/y, obecna przynależność państwowa i administracyjna:
  • Polska/[III] Rzeczpospolita Polska, woj. wielkopolskie, pow. wągrowiecki

Stan zachowania

Stan zachowania: brak danych

Zgromadzenie

Nazwa zgromadzenia: Franciszkanie obserwanci (bernardyni)

Inne przyjęte nazwy polskie: franciszkanie obserwanci, bernardyni, franciszkanie

Pełna polska nazwa zgromadzenia: Bracia mniejsi franciszkanie; Zakon Braci Mniejszych Bernardynów;

Pełna łacińska nazwa zgromadzenia: Ordo Fratrum Minorum de Observantia; Ordo Fratrum Minorum Bernardinarum

Skrócona nazwa łacińska: OFMObs; OFMBern

Obrządek: rzymskokatolicki (katolicki)

Typ zgromadzenia: Czynne

Rodzaj zgromadzenia: męskie, habitowe, mendykanckie

Początki

Opis:

Fund. Marcin Smogulecki, przy mur. kościele Imienia NMP fund. w 1652 r. przez jego ojca, starostę nakielskiego i właśc. Gołańczy - Albrechta Smogulskiego. Już w 1695 r. wybudował tymczasowe pomieszczenie dla zakonników. Fundację opóźnił protest miejscowego proboszcza, Jana Broniewskiego (równocześnie kanonika kolegiaty św. marii Magdaleny w Poznaniu).
W klasztorze przebywało na ogół 12-14 zakonników, w większości księża; nie miał większego znaczenia. 1704-1706 zbudowano klasztor w stanie surowym, w l. 30. ukończono klasztor i kościół.

Placówka w chwili kasaty

Status prawny: samodzielny

Charakter domu samodzielnego: klasztor

Wezwanie kościoła: Najśw. Imię Maryi

Przynależność państwowa i kościelna w chwili kasaty

Państwo: Prusy (Prusy Książęce, Brandenburgia-Prusy, Królestwo Prus)

Kraina historyczna: Wielkopolska

Prowincja / Archimandria: Prowincja wielkopolska = Provincia Maioris Poloniae

Arcybiskupstwo: gnieźnieńskie i poznańskie

Diecezja: gnieźnieńska

Kasata

Kasaty 1773-1914
    • Rodzaj: zrealizowana
    • Podstawa prawna:
      • Państwo/Prusy/król Fryderyka Wilhelma III: edykt z 30.10.1810 o kasacie wszystkich klasztorów (Edikt über Einziehung sämmtlicher geistlichen Güter in der Monarchie)
      • Państwo/Prusy/król Fryderyk Wilhelm III: tajny rozkaz gabinetowy z 9.08.1816 (Gabinetsordere v. 9. August 1816)
    • Data faktycznej kasaty: styczeń 1827
    • Opis:

      po śmierci gwardiana Ewarysta Walińskiego. Ostatnich trzech braci przeniesiono do innych klasztorów w WKP. W 1828 r. kościół zamieniono na zbór protestancki; w 1945 r. przywrócono katolikom.

Mapa

Lokalizacja: dokładna

Geolokalizacja: 52.9452 17.3025 (zwiń mapę)

Źródła opracowań (w tym bibliografia)

  • Wrzeszcz Maria, Gołańcz, Encyklopedia katolicka, t. 5: Fabbri - Górzyński, Lublin, 1989, kol. 1267
  • Murawiec Wiesław, Gołańcz, Wyczawski Hieronim Eugeniusz (red.), Klasztory bernardyńskie w Polsce w jej granicach historycznych, Kalwaria Zebrzydowska, 1985, s. 66-70